شماره ثبت در فهرست ملی: 10874

يكي از سازه هاي با اهميت بر نهر داريون است كه به عنوان پخشاب كاربرد داشته و عامل تقسيم آب به دو شاخه ي داريون و رقت است كه در ضلع جنوب غربي شوشتر مي باشد.

نهر داريون در بند خاك به 2 شعبه تقسيم مي شود:شعبه اصلي به سمت جنوب ادامه مي يابد و پس از طي 33 كيلومتر در بند عرب حسن به رودخانه ي شطيط مي ريزد. وضع سطح زمين واقع بين رودخانه شطيط و گرگر طوري است كه مسير نهر داريون در خط الراس تپه ها قرار گرفته است .به اين ترتيب آبياري زمينهاي واقع بين دو شاخه كارون بسهولت صورت مي گرفته است.

شعبه دوم نهر داريون پس از عبور از زير پل بند لشكر به رودخانه گرگر مي ريزد. در بند خاك سدي وجود دارد كه قسمت اعظم آب كانال داريون را در شعبه اصلي نگه مي دارد، چون شعبه شرقي كانال داريون در حدود 15 متر داراي اختلاف سطحي است ظاهراً 3 بند ديگر در مسير آن براي جلوگيري از شدت سرعت آب ساخته اند.

در دهه 60 با ايجاد خيابان كمربندي قسمت زيادي از بند تخريب و زير جاده رفت. فرم سازه اي بند تقريباً U شكل است كه داراي 2 قسمت و داراي چندين دهانه بوده كه يكي از آنها سر پوشيده است و بقيه روباز هستند.در مجاورت اين اثر در ضلع شرقي، آثار چندي از جمله حصار قديم شوشتر و آثار يك آباره نمايان است.

اين بند داراي 2 قسمت است، قسمت اول داراي 5 دهانه و داراي ستونهايي به ارتفاع حدود 33/1 متر وطول دهانه هاي آن 72/1 متر بوده است. حدود 10 قدم پائين تر از آن داراي ديواره ی انحرافي بوده كه آثار آن تا چندين سال قبل قابل مشاهده بود.

((جهت ديواره اصلي بند داراي جهت غربي – شرقي است از قسمت شرقي بند يك بازويي به سمت شمال شرق  منشعب مي شود. از بازوي بند ديواري به سمت شمال كشيده شده است، خود اين بازو با يك بازوي ديگر كه در جهت غرب آن مشاهده شده مرتبط مي باشد. و در واقع اين بازوها و خود بند اصلي تشكيل يك مخزن نگهداري آب را مي دهند. در قسمتهايي از بازوها و بند اصلي به نظر مي رسد كه دارا ي  ديوارهاي الحاقي باشند كه درجنوب آن مشاهده مي شوند كه براي خروج آب مي باشد. قسمت هايي در ديواره ها به صورت دريچه هايي بوده است كه  تخريب شده است.   بغير از اين دريچه، دريچه اي ديگرنيز وجود داشت. جبهه غربي ديواره اصلي بند به شدت تخريب گرديده، كه در امتداد شرق تداوم مي يابد كه در منتهي اليه قسمت شرقي آسيب ديده و از بين رفته است. چنين وضعيتي در قسمت هاي ديگري از بند نيز شناسايي گرديد. در قسمت شمال و شرق سازه بند خاك به فاصله چند متري نهر رقت كانال هاي فاضلاب شهري وجود دارد  در حاشيه كانال ها نيز سازه هاي معماري تخريب شده مشاهده گرديد كه نمي تواند بي ارتباط با بند باشند. بند خاك از نظر مصالح شامل ملات ساروج و انواع سنگهاي ماسه ای و لاشه می باشد كه سطوح داخلي و معدودي از ديواره هاي بيروني با ملات ساروج اندود شده اند.كاربري اثر با توجه به شواهدي كه ارائه مي كند داراي عملكرد نگه دارنده با فضاهاي مخزني و خروج آب است.)) (رضايي،1382: 65 )